ویژگی حضرت موسیدر این‌باره لازم است که به آیاتی از قرآن مجید و گفته‌های مفسران، ذیل این آیات مراجعه شود. یکی از آیاتی که در ذیل آن، ویژگی‌های حضرت موسی (عليه‌السلام) مورد بررسی قرار گرفته است؛ آیه شریفه «وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ فَاسْتَمِعْ لِما یُوحی»؛ است؛ یعنی «و من تو را (برای مقام رسالت) برگزیدم اکنون به آنچه بر تو وحی می‌شود، گوش فرا ده!» ۱ - دلیل برگزیده شدن موسی به مقام نبوتمفسران اسلامی درباره دلیل برگزیده شدن حضرت موسی (علیه‌السلام) به مقام نبوت، به مواردی اشاره کرده‌اند: ۱.۱ - مقام نبوت با استحقاقبا توجه به مفهوم «اختیار (انتخاب)» که در عبارت «اخترتک» وجود دارد؛ خدای تعالی به سبب صفات و سجایای عالیه‌ای که در موسی بود، او را شایسته مقام رسالت دانست. البته این صفات در همه پیامبران وجود داشت؛ زیرا اختیار (انتخاب)، گزینش چیزی است به سبب صفت ممتازی که دارد. [۲]
مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، ج ۷، ص ۱۳۷، تهران، دار محبی الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
[۳]
طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۱۴، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش.
بنا بر این دیدگاه، مقام نبوت و رسالت، زمانی به دست می‌آید که شخص، استحقاق آن را داشته باشد.در همین راستا باید گفت؛ خدا موسی (علیه‌السلام) را به دلیل تحمل مسئولیت نبوت و رسالت، به سخن‌گفتن با خویشتن مخصوص نمود و شاهد این معنا، جمله «فَاسْتَمِعْ لِما یُوحی» است که «فاء» تفریع، نتیجه آن اختیار و انتخاب قلمداد شده، و فهمانده که مشیت و خواست الهی بدین تعلق گرفته که فردی از انسان را وا بدارد، تا مشقت حمل نبوت و رسالت را تحمل کند، و چون در علم خدا موسی بهتر از دیگران بود، بدین جهت او را اختیار کرده است. [۴]
طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۱۳۹، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
۱.۲ - مقام نبوت بدون استحقاقدر مقابل برخی معتقدند، براساس این آیه شریفه، مقام نبوت به استحقاق حاصل نمی‌گردد؛ هر چند شخص کامل و دارای ملکات فاضله باشد (و بر این اساس، نباید به دنبال ویژگی خاصی در موسی (عليه‌السلام) و دیگر پیامبران باشیم که با آن ویژگی، استحقاق نبوت را یافته باشند). بلکه اعطای مقام نبوت تنها با انتخاب و صلاح‌دید خداوند است و فرمایش «وَ أَنَا اخْتَرْتُکَ» صریح است بر این‌که به موسی (عليه‌السلام) منصب نبوت داده شد تنها به جهت آن‌که حق تعالی او را برگزید. [۵]
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی، محمدجواد، ج ۷، ص ۱۰، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
[۷]
حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشری، ج ۸، ص ۲۵۰ – ۲۵۱، تهران، میقات، چاپ اول، ۱۳۶۳ش.
به هر حال با توجه به آیه «وَ اصْطَنَعْتُکَ لِنَفْسی»؛ «و من تو را برای خودم ساختم (و پرورش دادم)» خداوند، حضرت موسی (عليه‌السلام) را برای خود خالص گردانید، و همه نعمت‌هایی که در اختیار او گذاشت، همه از احسان خداوند بود. [۹]
طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۴، ص ۱۵۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه اسلام کوئست. رده‌های این صفحه : تاریخ انبیاء | حضرت موسی
|